Peter Drucker - "Cha đẻ" quản trị kinh doanh hiện đại của thế giới

Peter Ferdinand Drucker (19/11/1909-11/11/2005) là một chuyên gia tư vấn quản trị và được mệnh danh là “nhà sinh thái học xã hội”. Đánh giá trên phương diện rộng lớn hơn thì có thể coi ông như là người cha đỡ đầu của ngành “quản trị hiện đại”. Với 39 cuốn sách và vô số những bài báo từ thể loại nghiên cứu học thuật cho đến phổ thông của ông đã cho thấy làm thế nào để tổ chức con người thông qua tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội – trong kinh doanh, chính phủ và ngành phi lợi nhuận trên thế giới. Các tác phẩm của ông thường dự báo được rất nhiều bước phát triển trọng đại giai đoạn cuối thế kỷ 20, bao gồm: vấn đề tư hữu hoá và phân quyền; sự gia tăng về sức mạnh của Nhật Bản trong nền kinh tế thế giới; tầm quan trọng mang yếu tố quyết đinh của Marketing; và sự bùng nổ của xã hội công nghệ thông tin với sự cần thiết của nó trong suốt cả cuộc đời học tập không ngừng.

Kinh doanh vì đam mê quyền lực

Sự nghiệp nghiên cứu về ngành kinh doanh của Peter Drucker được chấp cánh từ năm 1942, khi những tác phẩm đầu tay về chính trị - xã hội đã đưa ông tiếp cận với công việc nội bộ của Hãng Ôtô General - một trong những tập đoàn lớn nhất trên thế giới vào thời điểm đó. Những kinh nghiệm ở châu Âu để lại trong ông niềm đam mê với các vấn đề liên quan đến quyền lực.

Ông chia sẻ niềm đam mê của mình với Donaldson Brown, một người có trí tuệ bậc thầy luôn đứng sau hậu thuẫn cho ban lãnh đạo của GM. Năm 1943, chính Brown đã mời ông vào tập đoàn làm chuyên viên phân tích khoa học xã hội trong khoảng 2 năm cho tập đoàn. Drucker đã có mặt tại tất cả các buổi họp, buổi phỏng vấn nhân viên, phân tích sản phẩm và quyết định các bước đi cho tập đoàn.

Một cuốn sách tập hợp mọi thành quả, ý tưởng của tập đoàn đã được truyền bá qua một chuỗi tổ chức đa bộ phận của GM cùng một loạt các bài báo, cố vấn tuyển dụng để bổ sung cho những cuốn sách. Tuy nhiên, chính GM cũng phải quá bất ngờ trước ấn phẩm tài chính này. Drucker đã từng gợi ý rằng tập đoàn ôtô khổng lồ này có lẽ cần phải xem xét lại ông chủ, người với thâm niên chính trị trong quan hệ khách hàng, quan hệ đối tác, quan hệ nhân viên và hơn cả thế. Còn với bộ phần chủ chốt của tập đoàn, ý đinh mà Drucker đưa ra đã bị đánh giá không tốt. Chủ tịch tôn kính của GM, ngài Alfred Sloan, hết sức thất vọng về cuốn sách và ông coi nó như không tồn tại, không bao giờ đề cập hoặc cho phép đề cập đến sự hiện diện của nó. Đây cũng là điều mà Drucker sau này vẫn luôn nhắc lại.

Drucker đã từng nói rằng, người quản lý phải là một nhà nghệ thuật tự do và ông cũng đã truyền đạt những kinh nghiệm quản lý của mình qua những bài học bằng nhiều phương pháp thuật học khác nhau từ sử học, xã hội học, vật lý học, tâm lý học, văn hoá cho đến tôn giáo. Ông cũng tin tưởng mạnh mẽ rằng tất cả các lĩnh vực, bao gồm tất cả trong lĩnh vực cá nhân, và cũng đúng cả lĩnh vực khoa học. Drucker đã viết trong các tác phẩm vĩ đại của ông vào năm 1973, trên cương vị giám đốc kế hoạch, giám đốc phụ trách công việc và thực tiễn như sau: “Thực tế là, trong xã hội hiện đại ngày nay thì không có bất kỳ một nhóm lãnh đạo nào khác ngoài các giám đốc, nếu như những giám đốc chuyên môn của bạn, và đặc biệt là đối với các nhà kinh doanh, họ đều không nhận trách nhiệm trong những việc chung, không một ai khác có thể hoặc sẽ có thể.”

Drucker luôn bị thu hút bởi những kết quả đạt được khi phát triển con người, những người luôn làm việc bằng trí óc hơn là bằng đôi tay. Ông cũng đã ngạc nhiên bởi rất nhiều nhân viên, họ hiểu về công việc của chính họ hơn là ông chủ hay đồng nghiệp và họ cũng chưa thể hợp tác với những người khác trong một tập đoàn lớn. Đơn giản như là bản tóm tắt về vấn đề nhân lực, Drucker đã phân tích và giải thích những thách thức đặt ra đối với những hướng đi phổ biến về cách tổ chức điều hành cho một tập đoàn.

Phương lối làm việc của ông được tiếp nhận hết sức nhiệt tình trong giới kinh doanh bắt đầu trỗi dậy trên thế giới nửa cuối thế kỷ 20. Vào thời điểm đó, những tập đoàn lớn đều đã phát triển dây truyền sản xuất hàng loạt cho năng suất cao và tạo ra những sản phẩm hàng loạt. Các nhà điều hành đều đã nghĩ rằng, họ tất nhiên là phải biết cách điều hành tập đoàn, và chính Drucker đã chỉ ra cho họ thấy những lỗ hổng trong lòng tin ấy của họ, những lỗ hổng mà có thể làm tập đoàn xuống dốc. Qua cách nói của một người rất am hiểu, ông giả sử rằng các độc giả đều rất thông minh, có chừng mực, chăm chỉ và rất thiện chí. Nếu những tập đoàn của họ đang cố gắng gượng, thì ông tin nó thường là bởi vì những ý tưởng cổ hủ, những hướng đi bó hẹp, hay những bất hòa nội bộ.

Trong suốt cả sự nghiệp tư vấn viên kéo dài, Drucker đã làm việc cho rất nhiều những siêu tập đoàn, như là General Electric, Coca – Cola, Citicorp, hãng Máy tính Điện Toán IBM của Mỹ và tập đoàn Intel. Ông đã tư vấn cho rất nhiều nhà lãnh đạo kinh doanh sáng giá như Jack Welch (GE); A.G. Lafley (Procter & Gamble), Andy Grove (Intel), John Bachmann (Edward Jones), Shoichiro Toyoda, chủ tịch danh dự của tập đoàn Toyota Motor và Masatoshi Ito, chủ tịch danh dự của hiệp hội Ito-Yokado, tập đoàn bán lẻ lớn thứ hai trên thế giới.

Chính sự thấu hiểu của Drucker đã giúp cho công việc kinh doanh vượt xa tưởng tượng. Ông giữ chức vụ tư vấn viên cao cấp cho rất nhiều tổ chức chính phủ Mỹ, Canada và Nhật Bản. Và đặc biệt nhất là ông giúp cho những tổ chức phi lợi nhuận hoạt động hết sức thành công. Giữa rất nhiều nhóm lĩnh vực xã hội, ông cũng đã đưa ra rất nhiều lời cố vấn đối với Đội quân cứu tế, Những nữ trinh sát, C.A.R.E, Hội chũ thập đỏ Mỹ, và Hội đồng bộ lạc Navajo Ấn Độ.

Cuộc đời và cội nguồn triết lý sống

Là con trai của một viên chức nhà nước cấp cao vùng Austria-Hungary, mẹ là Caroline Bondi học về ngành dược và cha Adolph Bertram Drucker là một luật sư ở Vienna, thủ đô của Austria, trong một làng nhỏ tên gọi Kaasgraben (giờ là một phần của Döbling, thuộc quận thứ 19 của Vienna), Drucker từ nhỏ đã được chắp cánh cho những ý tưởng và hoài bão của ông.

Sau khi tốt nghiệp trường trung học Döbling, Drucker đã tìm kiếm một vài cơ hội làm nhân viên trong Bưu điện Hapsburg của Vienna và ông chuyển tới Habsburg, Đức, công việc đầu tiên của ông là một người học việc ở một công ty chuyên buôn bán các sản phẩm cotton, sau đó thì làm một hướng dẫn viện du lịch, một người viết bài cho tờ Österreichische Volkswirt (Tạp chí Kinh tế Austrian).

Drucker chuyển đến Frankfrut nơi ông đã tìm được việc làm cho tờ Daily Frankfurter General Anzeiger. Khi ở Frankfrut, ông cũng lấy được học vị tiến sĩ Luật Quốc tế và luật dân sự của trường đại học Frankfut vào năm 1931. Drucker đã sớm lọt vào con mắt của nhà kinh tế học Austrian - Joseph Schumpeter, một người bạn của cha ông, người đã in dấu ấn rất sâu đậm vào Drucker tầm quan trọng của những cách tân và óc tiến thủ. Drucker cũng chịu ảnh hưởng, theo một cách rất khác bởi John Maynard Keynes, người mà ông đã được nghe giảng rất nhiều ở Đại học Cambridge năm 1934. Drukcer viết “Tôi đột nhiên nhận ra rằng Keynes và tất cả những sinh viên kinh tế lỗi lạc trong căn phòng này đều bị cuốn hút bởi cách ứng xử của hàng hoá trong khi tôi lại bị hấp dẫn bởi cách ứng xử của con người.”

Quả thực là, hơn 70 năm sau đó, các tác phẩm của Drunker rõ ràng là được viết tập trung mũi nhọn vào mối quan hệ giữa con người với con người, trái với những con số tính toán siêu tốc. Các cuốn sách của ông luôn tràn ngập những bài học tổ chức như thế nào để có thể tìm ra được điểm mạnh nhất của con người, và những người như thế nào thì có thể đủ khôn ngoan giao tiếp và nhân phẩm trong một xã hội hiện đại tổ chức xung quanh rất nhiều thể chế lớn.

Cũng như những nhà văn trẻ, Drucker đã viết 2 mảng chính - Một mảng triết học gia bảo thủ Đức Friedrich Julius Stahl và một mảng khác tên gọi là “Người Do Thái – Câu hỏi trên đất Đức” - thứ đã bị Phát xít Đức đốt cháy và cấm đoán. Năm 1933, Drucker rời Đức đến Anh. Ở London, ông làm việc cho một công ty bảo hiểm và sau đó là trưởng phòng kinh tế của một ngân hàng tư nhân. Ông cũng đã kết giao với Doris Schmitz, một người quen ở trường đại học Frankfrut. Họ cưới nhau vào năm 1934. (Giấy đăng ký kết hôn dưới tên là Peter Georg Drucker.) Cặp đôi này lập nghiệp ở Mỹ, nơi ông trở thành một giáo sư đại học và cũng là một nhà văn nghiệp dư kiêm một chuyên gia tư vấn kinh doanh. (Drucker không thích được mệnh danh là “GURU - Cố vấn thông thái”, mặc dầu điều đó thường xuyên đúng với ông; Trong một lần tâm sự, Drucker nói “Tôi đã được diễn thuyết trong rất nhiều năm, và từ mà chúng tôi hay dùng là ‘guru’, chỉ bởi vì ‘charlatan – kẻ bịm bợm’’ là quá dài để thích hợp với một tiêu đề.

Năm 1943, Drucker trở thành người nhập quốc tịch Mỹ. Ông giảng dạy tại trường Cao đẳng Bennington từ năm 1942 đến năm 1949, sau đó ở trường Đại học New York với vai trò một giáo sư về quản trị từ năm 1950 đến năm 1971. Drucker tới Caliornia vào năm 1971, khi mà ông phát triển chương trình đầu tiên đào tạo những nhà lãnh đạo quản trị kinh doanh của đất nước bổ sung vào hàng ngũ giáo sư tại trường Đại học Claremont Graduate (mà sau này được biết đến là trường trung học Claremont Graduate). Từ năm 1971 cho đến khi qua đời, ông là giáo sư Clarke của khoa Khoa học xã hội và quản trị trường Đại học Claremont Graduate. Trường Đại học về quản trị được mệnh danh là trường quản trị mà Peter F. Drucker tốt nghiệp (mà sau này được biết đến là ngôi trường mà Peter F. Drucker và Masatoshi Ito tốt nghiệp ngành quản trị) trong sự tôn kính suốt từ năm 1987. Ông dạy lớp học cuối cùng tại trường vào mùa xuân năm 2002.

Các giải thưởng và huy chương

Drucker đã được nhận huân chương vì tự do của chính phủ Hoa Kỳ do tổng thống George W. Bush trao tặng ngày mùng 9 tháng 7 năm 2002. Ông cũng nhận được huân chương tương tự từ chính phủ của Nhật Bản và Áo. Ông là Chủ Tịch Danh Dự của tập đoàn quản lý phi lợi nhuận Peter F. Drucker Foundation, hiện ông là lãnh đạo cấp cao của tổ chức này từ năm 1990 đến năm 2002. Trong năm 1969, ông cũng nhận được giải thưởng huân huy chương NYU cao quý nhất, từ tổng thống chỉ thị của NYU. Drucker đã được giới thiệu vào tổ chức Junior Achievement, Mỹ, Tòa nhà thương mại danh tiếng vào năm 1996. Theo những thông tin hiện có thì ông đang nắm giữ 25 chứng chỉ học vị tiến sĩ các loại của các trường Đại học từ Hoa Kỳ, Bỉ, Czech, Anh, Tây Ba Nha cho đến Thụy Sĩ.

Nguồn: Chungta.com