"Đừng bao giờ đẩy mình vào tình thế mất tự tin"

Chín năm làm việc với bộ phận Chemicals qua nhiều vị trí khác nhau, Nguyễn Anh Huy đã cùng các cộng sự biến Chemicals thành một bộ phận kinh doanh hiệu quả nhất cho toàn Tập đoàn Shell Vietnam, từng được Shell xếp vào nhóm những nhân sự được kỳ vọng tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương - Trung Đông và từng được trao giải thưởng danh giá “Đóng góp lớn nhất trong năm”. Nhưng có lẽ, thành tựu đáng tự hào hơn với Huy là những gì các cộng sự nói về anh. Trong đó, có cả những người lớn tuổi hơn, từng phỏng vấn tuyển dụng Huy khi anh còn là một thanh niên trẻ đi xin việc. Sắp tới, anh sẽ rời vị trí phó tổng giám đốc của Shell Vietnam để tiếp nhận chức vụ tổng giám đốc của Công ty Thai Oil. Một sự nghiệp mới ở một công ty mới, nhưng có thể thấy sự tự chủ của anh khi tâm tình với các cộng sự: “Đừng nghĩ mình là người làm thuê mà không phải khẳng định được mình có thể làm những gì!”.

Trước hết, hãy nói đôi chút về môi trường ở Shell, nơi anh đã khẳng định được năng lực của mình. Bài học đáng giá anh học được từ đó là gì?

Đó là khả năng tư duy và làm việc toàn cầu. Shell không mang tính địa phương, mà là tính toàn cầu hóa, nên làm việc ở Việt Nam hay ở Mỹ cũng gần như nhau. Chính vì vậy, tôi không thấy khác biệt hay trở ngại gì lớn khi làm việc với đồng nghiệp trên nhiều thị trường khác nhau. Tôi từng là giám đốc phụ trách cung ứng ngành hóa chất của Tập đoàn trên toàn khu vực Châu Á - Thái Bình Dương - Trung Đông.

Có người thường đánh giá người Việt thế này thế nọ, tôi không đồng ý và sẽ cực lực phản đối khi có ai đó nói về chúng ta một cách tiêu cực. Nếu có được môi trường tốt, người Việt mình sẽ học hỏi và làm rất tốt, không có sự chênh lệch nào so với đồng nghiệp quốc tế. Bằng chứng rõ nhất là những nhân sự cao cấp người Việt đã từng thành danh tại Sell và các tập đoàn nước ngoài khác. Tôi thường nói với nhân viên là hãy chứng minh cho các nhà lãnh đạo nước ngoại rằng mình có thể làm gì và thuyết phục họ chấp nhận theo mình, bởi chúng ta mới là những người hiểu rõ thị trường và thực hiện công việc kinh doanh, chứ không chỉ đơn thuần là người thừa hành mệnh lệnh.

Anh tỏ ra là người lãnh đạo có năng lực và còn là người đào tạo kỹ năng lãnh đạo nữa. Vậy nguyên tắc riêng của anh trong lãnh đạo doanh nghiệp là gì?

Tôi quan niệm rằng nhà lãnh đạo là người biết thừa hưởng thành tựu từ những người giỏi xung quanh mình. Với những cộng sự giỏi, phải giao quyền để họ tự phát triển và cống hiến. Chỉ với những người năng lực kém, chúng ta mới cần đến các công cụ để chi phối. Nhưng tựu trung lại, công việc của nhà lãnh đạo là khích lệ để có sức mạnh của từng cá nhân và tập hợp các cá nhân để có sực mạnh của tập thể. Có thể ví như trong trò chơi kéo co, nhà lãnh đạo là người đứng ngoài hò hét, khích lệ, giữ nhịp, còn cộng sự của anh ta mới chính là những người kéo dây.

Còn về nguyên tắc lãnh đạo, tôi cho rằng phải nhìn ra sự khác biệt giữa người này với người kia và xác định được những nhóm nhân viên khác nhau để có cách làm việc phù hợp với từng đối tượng. Nhà lãnh đạo cần biết trong cộng sự của mình, có người muốn tiền, có người muốn quyền, có người muốn được làm việc… Chẳng có mong muốn nào là xấu cả. Vấn đề là phải hiểu từng nhóm có gì, cần gì để đáp ứng đúng và giúp họ phát huy khả năng, chứ đừng cứng nhắc!

Mặc khác, cần biết đánh giá cao nhân viên bằng những hành động cụ thể, như gởi email lên cấp trên báo cáo thành tích của họ, chỉ vẽ cho họ con đường thuận lợi để làm việc… Khi nhân viên được tôn trọng, được lắng nghe, mọi việc sẽ trôi chảy.

Đó là những nguyên tắc bất biến hay anh đã thay đổi, tích lũy dần?

Ngồi nghiệm lại, tôi thấy phong cách lãnh đạo của tôi thay đổi theo thời gian. Trước đây, tôi phân bổ thời gian ở việc quản lý nhiều hơn lãnh đạo. Dần dần, điều này đã được thay đổi. Càng ngày, thời gian dành cho việc lãnh đạo nhiều hơn, quản lý ít hơn. Không có nguyên tắc cố định ấn định việc quản lý hay lãnh đạo bao nhiêu là đủ, mà tùy từng trường hợp. Cho nên, nhà lãnh đạo giỏi là người giởi thích nghi, biết linh hoạt trong công việc.

Ở công ty mới, trong môi trường nhiều thách thức như bây giờ, anh thực sự tự tin sẽ có những thành tựu mới?

Thai Oil Là một tập đoàn lớn từ Thái Lan. Với họ, tôi nghĩ tôi còn có thêm nhiều lĩnh vực mới để phát triển năng lực ngoài lãnh vực hóa chất đã quen thuộc với tôi lâu nay. Nếu họ đã tin mình thì mình phải làm cái gì đó đế đón lấy niền tin của họ. Với tôi, dù làm việc cho ai, mình cũng luôn phải là người tự tạo nên những cơ hội kinh doanh mới, là người chủ động chứ không chỉ làm theo yêu cầu của người khác.

Nguyễn Anh Huy nhận giải thưởng AVP tháng 10/2008 (EVP là giải thưởng lớn nhất trong năm của

Anh là một doanh nhân trẻ, có tầm nhìn toàn cầu và dễ dàng tìm thấy những cơ hội mới trước người khác. Vậy thời gian qua, anh có nắm bắt cơ hội từ chứng khoán, bất động sản như nhiều doanh nhân trẻ khác không ?

Tôi cũng có mua một ít chứng khoán, để thử sống với nhịp sống của nó, và đã… lỗ, nhưng không nhiều và tôi cũng không quá buồn. Có nhiều doanh nhân trẻ đang chông chênh sau thành công rồi thất bại với chứng khoán. Nó khiến họ mất tự tin và khí thế như từng có trước đây. Đầy là một bài học. Ngay khi thị trường này còn hưng thịnh, tôi đã hiểu rằng mình không nên lao vào vì quá bấp bênh. Đừng tự đặt mình vào rủi ro! Đừng bao giờ đẩy mình vào tình thế mất tự tin!

Con người vốn dĩ rất dễ bị mất tự tin khi không kiểm soát và cân bằng được cuộc đời mình. Nhưng nếu biết hoạch định và quản lý tốt các tình huống, chúng ta có thể đứng vững, thậm chí có thể bước lên những bậc thang cao hơn trong sự nghiệp và cuộc sống dù phải đối mặt với những thay đổi. Tôi đã thực sự làm được điều đó vào năm 2001, khi dang là giám đốc vận hành của Shell Chemicals. Mặc dù một cơn nhồi máu cơ tim và cường giáp làm tôi liên tục giảm 13kg trong vòng 6 tháng nhưng tôi không cho phép mình mất tự tin và làm giảm hiệu quả công việc. Thêm vào đó, tôi yêu cầu sự hỗ trợ của các nhà lãnh đạo cấp khu vực của Shell Chemicals để tôi được chuyển đổi đến một vị trí khác phù hợp với sức khỏe của mình hơn. Nhờ đó, tôi có những bước đi mới cho chính mình.

Sau “đỗ vỡ” với chứng khoán, nhà đất, xu hướng của các doanh nhân trẻ VN trong thời gian tới sẽ như thế nào - theo quan sát của cá nhân anh? Anh có nghĩ rằng sẽ thực sự thay đổi lớn trong quan niệm, lý tưởng kinh doanh của doanh nhân trẻ VN sau bài học từ lần khủng hoảng nay?

Trong giai đoạn chứng khoán và bất động sản là những danh mục đầu tư mang lại lợi nhuận cao, là người kinh doanh, ít ai không nghĩ đến và hoàn toàn bỏ ngoài tai hai danh mục này. Có điều mỗi người có những quyết định khác nhau trong việc phân bổ bao nhiêu tiền vào đó và bao nhiêu tiền đầu tư vào những danh mục khác. Thông thường, vòng đời thịnh suy của một nền kinh tế là 7 - 10 năm, nhưng ít ai có thể đoán chính xác 100% chuyện gì có thể xảy ra, đặc biệt, có mấy ai nghĩ đến sự suy thoái không phanh đến không tưởng như cuộc khủng hoảng tài chính thế giới đang diễn ra hiện nay?

VN mới chập những gia nhập kinh tế thị trường nên nhiều người kinh doanh chưa lường trước được sự khốc liệt của cái gọi là ‘khủng hoảng kinh tế’. Singapore cũng từng đối mặt với khủng hoảng vào những năm đầu của thập niên 1980 và 1997. Qua những cuộc khủng hoảng đó, nhiều doanh nhân Singapore bị phá sản và xã hội Singapore tự sắp xếp lại theo quy luật tự nhiên của nó. Những người tồn tại được sẽ tìm hiểu kỹ hơn, phân tích sâu hơn, đánh giá rủi ro tốt hơn trước khi quyết định đầu tư hay kinh doanh. Cũng không ít người chọn lựa hướng đi mới cho mình bằng cách phát triển sự nghiêp ở những tổ chức hoặc công ty mới. Theo tôi, VN cũng vậy. Các doanh nhân trẻ ở mình cũng đã và đang có những quan niệm, lý tưởng kinh doanh như thế. Đó là quy luật.

Anh có kinh nghiệm riêng nào về sự thành công của mình?

Kinh doanh là một vòng luân chuyển. Mình phải nhìn toàn cục để không bị cuốn theo những hiện tượng bất thường hay những khoảng khắc lên, xuống có tính quy luật. Trăng tròn rồi khuyết. Những người không nhìn sự việc và hành động một cách toàn diện sẽ dễ bị tổn thương khi trăng không tròn.

Chỉ có điều, nhìn toàn cục nhưng biết tận dụng từng cơ hội trong mọi điều kiện có thể, đặc biệt là biết đi ngược chiều, dám làm những điều không ai dám với niềm tin và quyết tâm mình sẽ làm được. Tôi cho rằng đây chính là một cách tạo ra cơ hội và có khả năng thành công khi mình bứt ra khỏi đám đông. Chẳng có gì cao siêu ở đây hết. Ai có chút bản lĩnh để làm được như thế đều có kết quả tốt, chứ người tài thì còn phải hay hơn kìa!

Một điều nữa tôi muốn chia sẻ là kinh doanh hay bất kỳ việc gì cũng đều có nguyên lý cơ bản của nó và tất cả đều bắt đầu từ những cái cơ bản này, không nên đốt giai đoạn hay đi tắt, đón đầu. Giống như muốn làm được những phép toán phức tạp thì nhất thiết phải bắt đầu bằng việc học bảng cửu chương vậy

Xin cảm ơn anh.

Phạm Hoa Lài

Trích nguồn: Báo Doanh Nhân Sài Gòn - số 26 (7 - 13/1/2009)