Để không bất ngờ trước cả cơ hội và nguy cơ

Chúng tôi tin vào sức mạnh của biên độ, thậm chí chúng tôi còn đặt tên cho kết quả nghiên cứu tại Deloitte của mình là Trung tâm Biên độ. Vì vậy câu hỏi: Biên độ là gì? Và nó khác với vùng rìa như thế nào? Là một câu hỏi hợp lý.

Theo định nghĩa, Vùng rìa là biên hạn. Một nhóm chính trị có quan điểm cực đoan. Một phong trào nghệ thuật không có tham vọng thương mại hoặc không có khẳ năng thương mại. Hầu hết chúng ta đều cố tránh vùng rìa trừ khi chúng ta đang cố để đạt được một cái gì đấy, bởi vì hiếm khi vùng rìa làm cho nơi nào đó có ích. Một cách ẩn dụ, chúng là điểm cuối. Chúng không phát triển đủ lớn hoặc đủ mạnh  để ảnh hưởng đến trung tâm - cái mà chúng tôi gọi là cốt lõi - của xã hội và thương mại.

Biên độ, cũng giống như vùng rìa, tồn tại trên vùng ngoại biên của một miền hoặc một vùng cụ thể. Nhưng đó cũng chính là nơi những điểm tương đồng của chúng kết thúc. Trong kinh doanh, biên độ là những nơi mà tiềm năng cao nhất để đổi mới và phát triển . Chúng chính là nơi những nhu cầu chưa được đáp ứng giao thoa với những khả năng chưa được khai thác.

Hãy xem một ví dụ sau: Phong trào wellness movement/ phong trào y tế, một số người nghĩ có thể không thừa nhận dịch vụ y tế truyền thống. Vậy phong trào này là biên độ hay vùng rìa? Mặt khác, cũng khó để tưởng tưởng rằng hiện nay nó là một nhóm manh mún gồm những lĩnh vực đa dạng khác nhau- từ lĩnh vực châm cứu đến unani/chữa bệnh bằng những biểu tượng của cuộc sống-  đang phát triển thành một lực lượng gắn kết. Nếu họ vẫn là những nhóm manh mún như vậy, thì khả năng họ vẫn thuộc vùng rìa. Nhưng họ sẽ là gì nếu họ kết hợp với nhau trong theo một cách ý nghĩa hơn?

Ví dụ như, nếu ai đó bắt đầu công việc kinh doanh là tư vấn sức khoẻ, thì liệu người này này có thể trở lên tương đương với một nhà tư vấn tài chính cá nhân không? như trong trường hợp này, khi  tập trung  hợp nhất một mảng rộng các dịch vụ y tế và tạo ra được cách tiếp cận với những dịch vụ y tế chuyên môn, ví dụ như chữa bệnh bằng thiên nhiên liệu pháp hoặc bằng cách nắn khớp xương. Nhà tư vấn này có thể biết rõ hoàn toàn khách hàng của mình, dựa trên những hiểu biết đó việc tư vấn hữu ích hơn rất nhiều và vì vậy có thể điều chỉnh dịch vụ của mình theo đó.

Chúng ta tin phương pháp như vậy có được một ảnh hưởng làm thay đổi cách cung cấp dịch vụ y tế truyền thống, đẩy mạnh phong trào theo hướng tách các nhà cung cấp y tế truyền thống thành các nhà cung cấp dịch vụ y tế chuyên môn cao, ví dụ các bệnh viên chuyên chữa trị bệnh ung thư, các trung tâm điều trị tiểu đường và các dịch vụ chuẩn đoán hình ảnh. Đối với dịch vụ tư vấn sức khoẻ tuyến đầu thì có thể mô hình bác sĩ đa khoa truyền thống sẽ lạc hậu với sự phát triển của xã hội.

Khi phân tích tiếp, chúng ta thấy rằng sự phát triển của lĩnh vực tư vấn y tế cũng có thể đóng một vai trò thay đổi đối với ngành bảo hiểm. Điều đó cũng không khó để chúng ta tưởng tưởng ra một dịch vu y tế đi kèm với một hợp đồng bảo hiểm, hợp đồng này cung cấp mức bảo hiểm thấp hơn cho những người đang cố gắng tìm cách làm giảm tối đa rủi ro bệnh tật.

Tiêu chí đầu tiên để phân biệt giữa Biên độ và Vùng rìa là: khả năng mở rộng của cả cung và cầu. Lúc này, phía cung của chiến dịch y tế không phát triển - nó manh mún và rời rạc. Khi kết hợp với nhau thì những dịch vụ hiện có nhưng manh mún này - và sử dụng các kết quả báo cáo về chăm sóc y tế tập trung vào khách hàng làm vai trò kết nối với bệnh nhân- thì lĩnh vực tư vấn sức khoẻ có thể tạo ra được sự kết hợp cần thiết để xây dựng các lĩnh vực rộng và tập trung. Có những nền kinh tế quy mô quan trọng trong đó một lĩnh vực kinh tế sẽ tạo ra được sự thống nhất quan trọng của lĩnh vực y tế tuyến đầu.

Khả năng mở rộng cũng trở thành vấn đề khi liên quan đến đầu tư. Trước khi cung cấp một dịch vụ cụ thể, thì việc  bỏ ra hàng tỷ đô la và thời gian từ năm đến mười năm phát triển cần thiết có tạo được đà phát triển không? Nếu vậy, có thể nó chỉ nằm trên vùng rìa, thuộc vào Catch-22 trong đó việc cung cấp dịch vụ này không thể chứng tỏ được mình vì nó tốn chi phí quá nhiều và không ai muốn đầu tư vào dịch vụ nào mà việc cung cấp dịch vụ đó chưa được chứng minh. Tốt hơn là nếu bạn có thể tự mình tiến hành đổi mới dịch vụ trên một biên độ cụ thể thì có thể cần rất ít đầu tư tài chính từ trung tâm của xã hội và thương mại. Trong trường hợp thấy được cơ hội về dịch vụ y tế sớm hơn, thì những lĩnh vực này có thể được bắt đầu đầu tư tối thiểu, làm đòn bẩy cho các nhà cung cấp dịch vụ y tế chuyên môn đang hoạt động manh mún.

Khả năng mở rộng cũng trở thành vấn đề đối với phía nhu cầu. Liệu có được một thị trường lớn cụ thể hiệu quả không? Ví dụ, dịch vụ y tế có một thị trường xác định rộng lớn, đặc biệt là với hiện tượng tô xám các nền kinh tế phát triển và đang phát triển. Chúng ta sẽ có được giá trị thực khi kết nối các dịch vụ manh mún với nhau giúp cho các cá nhân phát hiện ra được những nhóm dịch vụ phù hợp để hoàn thiện sức khoẻ của cá nhân mình.

Tiêu chí thứ hai có thể dùng để phân biệt giữa Biên độ và vùng rìa là sự khác biệt. Tiêu chí này yêu cần phải đề cập đến một cơ sở chung. Mặt khác, biên độ được xem xét không thể chỉ đơn thuần là phần bổ sung cho trung tâm xã hội và thương mại hiện tại hoặc là sẽ chẳng bao giờ có cơ hội để phủ nhận cũng như thay đổi trung tâm đó. Thử nhiệm như sau: liệu sản phẩm hoặc dịch vụ (hoặc thái độ) là cái gì đó mà bạn có thể chấp nhận và sử dụng mà không phải thay đổi mối quan hệ của bạn với trung tâm của xã hội và thương mại? Nếu đúng, bạn không có một biên độ. (Sự thật là, bạn thậm chí không có cả vùng rìa khi dịch vụ đưa ra được tích hợp thành những sản phẩm và dịch vụ cốt lõi). Nếu các dịch vụ sức khoẻ vẫn duy trì được chuyên môn cao và còn manh mún, thì chúng nên được tổng hợp thành dịch cụ cung cấp y tế cốt lõi, hơn là cứ không chấp nhận tư duy khác biệt cơ bản về khái niệm chăm sóc y tế.

Mặt khác, nếu sự hấp dẫn của một dịch vụ phụ thuộc vào sự đối nghịch của nó với xu hướng chính thì dường như nó sẽ không phát triển được nếu không đánh mất đi chính cái mà tạo đà cho nó phát triển. Một số vùng rìa thuộc lĩnh vực văn hoá có được cá tính của mình chính trong sự đối nghịch với những đặc điểm có trong xu hướng chính. Chúng ta hãy xem xét đến phong trào nhạc rốc mạnh hoặc phong trào siêu thực. Khi họ bắt đầu thu hút sự quan tâm của đông đảo thị trường, thì họ đã bị mất đà phát triển. Vậy, thử nghiệm thứ hai là, liệu việc đưa ra dịch vụ có thể phát triển và tiếp cận được trung tâm xã hội và thương mại mà không phải đánh mất đi sức cuốn hút cơ bản của nó không? Một số nhà cung cấp y tế phi truyền thống có sự chống đối sâu sắc với bất kỳ dịch vụ nào mà các nhà cung cấp y tế truyền thống đưa ra.

Tư duy kiểu đấy dường như không thể bao quát và biến đổi được trung tâm xã hội và thương mại liên quan đến một quan điểm cho rằng cơ hội là khi cần thiết tạo ra được một sản phẩm dịch vụ rộng lớn hơn có hiệu quả với sức khoẻ chứ không phải là đưa ra những quy tắc y học truyền thống.

Tiêu chí thứ ba là với ý thức về mục đích, hoặc trách nhiệm ở trên một vùng ngoại biên cụ thể. Những biên độ mà  đã được dành riêng để làm thay đổi trung tâm xã hội và thương mại- chứ không phải dần biến mất - thường bao gồm một lực lượng lòng cốt những người có khát vọng mãnh liệt  thúc đẩy sự đổi mới để tạo ra sự khác biệt trên thế giới. Họ thành thực muốn "thay đổi thế giới" và sẽ làm như vậy. (Tất nhiên, rất nhiều các phong trào y tế được nhân rộng bởi những lòng cốt như vậy). Không có những lực lượng lòng cốt này, thì ngoại biên vẫn chỉ là vùng rìa- đơn giản bởi vì sự khó khăn gặp phải khi thay đổi trung tâm quá lớn đối với những người bị thu hút bởi vùng rìa, những người này thiếu sức chịu đựng để tiếp tục đối mặt với những khó khăn lớn.

Biên độ đối mặt với các khó khăn rất lớn trong việc làm thay đổi trung tâm xã hội và thương mại. Nhưng nếu có được ba điều kiện này - Khả năng mở rộng, sự khác biệt hấp dẫn, và khát vọng thực hiện- thì biên độ có một cơ hội thắng trong cuộc chiến giữa chàng Đavid bé nhỏ và gã khổng lồ.

Như chúng tôi đã nêu ở trên, sự quan trọng của biên độ là tốc độ mà hiện nay đang làm thay đổi trung tâm xã hội và thương mại. Tốc độ nhanh chóng này có ý nghĩa với các nhà điều hành: nếu bạn không  thường xuyên xem xét đến các biên độ, thì bạn sẽ không thể nhận thấy cái gì đang đến với mình, và bạn sẽ lỡ mất cả những cơ hội và những nguy cơ.

Đôi khi, những cơ hội này dường như là rất rõ ràng. Tại sao không túm lấy cơ hội để kết hợp phong trào y tế rất có tiềm năng nhưng còn manh mún? Hoặc là một cơ hội khác ở một lĩnh vực khác? Có phải các doanh nghiệp, các nhà điều hành và các nhà tư bản ngày nay quá tập trung vào các sản phẩm và dịch vụ và không đủ hiểu biết về cơ hội phát triển những dịch vụ tách biệt của họ nhằm cung cấp một dịch vụ tổng hợp tập trung vào nhu cầu của khách hàng, chứ không phải là một phần của một sản phẩm khác? Hoặc có phải những khó khăn thách thức này vượt quá mức tư duy của những người này? Chúng tôi trông chờ vào tư duy của bạn.

- Bài viết của John Hagel III, John Seely Brown và Lang Davison trên Harvard Business Publishing -

Hoàng Thu Thủy dịch

Nguồn: Tuần Việt Nam